WWF- Việt Nam ghi nhận hiệu quả các mô hình giảm thiểu rác thải nhựa đại dương trong lĩnh vực thuỷ sản
Đại dương là cánh đồng hành tinh cuối cùng của loài người và là nguồn sống, không gian sinh tồn vô cùng quan trọng của con người và là nền tảng cơ bản cho phát triển bền vững. Tuy nhiên, đại dương của chúng ta đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm trắng từ rác thải nhựa. Theo báo cáo từ chương trình giám sát và đánh giá rác thải nhựa ở bờ biển Việt Nam giai đoạn 2019 – 2021 cho thấy, rác thải nhựa có nguồn gốc từ hoạt động thủy sản chiếm ưu thế trong tổng số rác thải nhựa trên các bãi biển. Các loại nhựa thủy sản như phao xốp, dây thừng, lưới nhỏ, phao nhựa, dây câu chiếm 47% về số lượng và 46% về khối lượng rác thải nhựa. Do đó, thu gom rác thải nhựa trên biển đang là yêu cầu cấp thiết đối với các quốc gia, trong đó có Việt Nam.
.jpg)
Khi đại dương ngập đầy rác thải
Trước bối cảnh đó, trong khuôn khổ Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” (sau đây gọi tắt là Dự án) do Tổng cục Biển và Hải đảo, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp triển khai cùng Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) đã thực hiện nhiều hoạt động nhằm hỗ trợ triển khai thực hiện “Kế hoạch hành động quản lý rác thải nhựa đại dương ngành thủy sản, giai đoạn 2020-2030” theo Quyết định số 687/QĐ-BNN-TCTS của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT.
Ngư dân đưa rác về bờ
Một trong những mô hình thí điểm đã triển khai thành công tại Phú Quốc với nguồn lực hỗ trợ từ Dự án là mô hình “Đoàn tàu cá chống rác thải nhựa đại dương” do Phòng Kinh tế Phú Quốc phối hợp với Công ty Cổ phần Thương mại Khải Hoàn triển khai từ tháng 10/2021. Mô hình huy động sự tham gia của thuyền viên thuộc 26 tàu cá thực hành giảm rác thải nhựa phát sinh từ sinh hoạt trên tàu và trong quá trình đánh bắt thủy sản, đồng thời thu gom rác thải nhựa trôi nổi trên biển và ngư lưới cụ bị hỏng mang về xử lý tại bờ theo đúng quy định. Các tàu cá tham gia mô hình sẽ thực hiện 4 bước: Ký cam kết thực hiện hành động giảm rác nhựa; Nhận dụng cụ, bao lưới từ Dự án để thu gom và lưu trữ rác thải nhựa trên tàu; Tuyên truyền tới thuyền viên trên tàu; Thực hiện cam kết phân loại rác trên tàu và mang rác về bờ. Sau hơn 6 tháng triển khai, trung bình mỗi tàu cá mang về bờ khoảng từ 160 kg đến 210 kg rác thải sau một chuyến đi biển; trong đó có khoảng 20% là rác có thể tái chế (chai nhựa, lon bia), còn lại 80% là rác khó tái chế hơn (bao muối, bao gói thực phẩm). Tính đến tháng 6/2022, tổng lượng rác thải đoàn tàu cá của Công ty Khải Hoàn đã mang về bờ là khoảng 10.6 tấn.
Các mô hình và bài học kinh nghiệm trên là một trong những minh chứng hiệu quả của dự án và sự nhiệt thành của các tổ chức, cá nhân trong chuỗi hoạt động của dự án, trong đó có các thành viên của Tổ chức WWF tại Việt Nam. Những mô hình này đã được chia sẻ lại tại đây Hội thảo “Các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa đại dương trong lĩnh vực khai thác, sản xuất và kinh doanh thủy sản” được tổ chức tại Phú Quốc ngày 11/8 vừa qua. Mỗi mô hình có sự ưu việt khác nhau nhưng tựu chung đều thể hiện tính khích lệ và thể hiện hiệu quả, động viên lớn để các đơn vị khác có thực hành phù hợp, từng bước nhỏ sẽ góp phần thay đổi bức tranh lớn, thay đổi hẳn hình ảnh ở những địa phương có biển. Không chỉ Phú Quốc, Đà Nẵng, Đồng Hới (Quảng Bình),… mà các địa phương ven biển khác cũng chắt lọc được những ý tưởng này về ứng dụng với địa phương của mình, đưa địa phương mình trở thành nơi xanh, sạch, sáng, an toàn để Việt Nam nhân lên nhiều điểm sáng và đất nước văn minh, điểm đến thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế.